Τα τελευταία χρόνια ήρθαμε σε επαφή με ένα σωρό νέες λέξεις. Παρενόχληση, εκβιασμός, cyber stalking, revenge pοrn. Τα πρόσφατα γεγονότα της επικαιρότητας, έφεραν πάλι στο προσκήνιο την εκδίκηση μέσω δημοσιοποίησης προσωπικών στιγμών.
Μιλήσαμε με την Ανθή Αργυρίου, δικηγόρο, συνιδρύτρια του DATAWO, ενός ΜΚΟ που ιδρύθηκε από μια ομάδα γυναικών- δικηγόρων με στόχο την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών στην ψηφιακή εποχή. Ποιες και πόσες είναι οι μορφές διαδικτυακής παρενόχλησης; Αν κάποια γυναίκα δέχεται εκβιασμό για τις φωτογραφίες της ή κάποιο βίντεο, ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει; Τι γίνεται μετά;
Ποιες οι μορφές διαδικτυακής παρενόχλησης σε βάρος των γυναικών;
Οι χαρακτηριστικότερες μορφές έμφυλης παρενόχλησης στο διαδίκτυο είναι η online σeξουαλική παρενόχληση και το cyber stalking.
To Stalking ποινικοποιείται στην Ελλάδα για πρώτη φορά το έτος 2018 μετά την ενσωμάτωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης στην ελληνική έννομη τάξη και προκειμένου η Ελλάδα να συμμορφωθεί με τη Σύμβαση. Το αδίκημα αποδίδεται στα ελληνικά ως «παρενοχλητική παρακολούθηση» και τυποποιείται στο άρθρο 333 του Ποινικού Κώδικα. Πρόκειται για την εν γνώσει του δράστη παρενοχλητική συμπεριφορά απέναντι στο θύμα που στόχο έχει μάλιστα να του δημιουργήσει το αίσθημα του φόβου ή της ανησυχίας. Εάν βέβαια τελεστεί με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων και του διαδικτύου έχουμε Cyber Stalking.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα Cyber Stalking είναι η ανεπιθύμητη αποστολή συνεχών ηλεκτρονικών μηνυμάτων ή αιτημάτων φιλίας μέσω social media, καθώς και η ηλεκτρονική παρακολούθηση του θύματος. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για πλημμέλημα και απειλείται με ποινή φυλάκισης έως ένα έτος ή χρηματική ποινή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η γνωστή σε όλους σeξουαλική παρενόχληση, δηλαδή η προσβολή της αξιοπρέπειας ενός ατόμου στη σφαίρα της σeξουαλικής ζωής με χειρονομίες ή ρητές δηλώσεις, μπορεί φυσικά να τελεστεί και μέσω διαδικτύου. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί για παράδειγμα με την αποστολή μηνυμάτων μέσω social media που καλούν το θύμα σε συνουσία ή πεολειχία, πpοκλητικών φωτογραφιών (dick pickς), είτε links με ποpνογραφικό υλικό. Έχει επίσης πλημμεληματική μορφή και ο δράστης τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως ένα έτος ή χρηματική ποινή όπως και στην προηγούμενη περίπτωση.
Αν κάποια γυναίκα δέχεται εκβιασμό για τις φωτογραφίες της ή κάποιο βίντεο, ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει;
Αν κάποια θηλυκότητα είναι θύμα σeξουαλικής εκβίασης/sextortιon θα πρέπει άμεσα να συλλέξει το υλικό επικοινωνίας με τον δράστη (μηνύματα που της απευθύνει κλπ) και φυσικά τον λογαριασμό τον οποίο αυτός/αυτή (δράστης/δράστιδα) χρησιμοποιεί και ακολούθως να απευθυνθεί στις Αρχές. Να εξηγήσει αναλυτικώς τι συνέβη και να επιδείξει το αποδεικτικό υλικό.
Εάν δεν γνωρίζει ποιος είναι ο δράστης θα αναλάβει δράση η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με σκοπό την αναζήτηση του, συνεπώς θα ήταν σκόπιμο να απευθυνθεί πρώτα εκεί. Διαφορετικά, μπορεί να απευθυνθεί στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα. Αρκετά συχνά παρατηρείται και το φαινόμενο της απάτης σeξουαλικής εκβίασης /sεxtortion scam, με τη μορφή της μαζικής αποστολής μηνυμάτων με περιεχόμενο την εκβίαση δημοσίευσης προσωπικού/σeξουαλικού υλικού το οποίο υποτίθεται ότι διαθέτει ο δράστης. Δεν είναι λίγες οι φορές που η ΕΛΛΑΣ έχει προβεί σε σχετική ενημέρωση προς το κοινό, όταν δηλαδή παρατηρείται το φαινόμενο και είναι σε έξαρση, προς αποφυγή πανικού και τυχόν καταβολής χρηματικού ποσού στους δράστες.
Σε κάθε περίπτωση, λειτουργούμε άμεσα απευθυνόμαστε στις Αρχές και σε εξειδικευμένους επαγγελματίες, χωρίς ντροπή διότι οι μόνες παράνομες και βλαπτικές ενέργειες εν προκειμένω είναι το seχtortion και το seχtortion scam.
Θεωρείς πως έχουμε αρκετή πληροφόρηση σχετικά με την προστασία μας στο διαδίκτυο; Πόσο εξοικειωμένοι είμαστε ως ελληνική κοινωνία σχετικά με ζητήματα έμφυλης βίας στο διαδίκτυο και με την σχετική ορολογία;
Σίγουρα όχι. Πολλοί άνθρωποι ακόμη δεν γνωρίζουν πως μπορεί να τελεστεί η έμφυλη βία μέσω διαδικτύου. Μάλιστα, τείνουμε να μην θεωρούμε το ψηφιακό πραγματικό. Αυτός ήταν ένας από τους κυρίαρχους λόγους που δημιουργήθηκε η DATAWO. Ένα αστικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε από εμένα και τη συνάδελφο μου Αναστασία Καραγιάννη. Στη σελίδα του οργανισμού www.datawo.org μπορεί ο καθένας να βρει υλικό σχετικό με την έμφυλη βία στο διαδίκτυο σε μορφή επιστημονικών κειμένων, αλλά ακόμη προτείνονται και σχετικές ταινίες ή βιβλία. Η ενημέρωση γύρω από τα ζητήματα αυτά είναι πολύ σημαντική. Βοηθά κυρίως στην πρόληψη και την προστασία των εν δυνάμει θυμάτων –όλοι είμαστε.
Σε κάθε περίπτωση, λειτουργούμε άμεσα - απευθυνόμαστε στις Αρχές και σε εξειδικευμένους επαγγελματίες, χωρίς ντροπήΈχεις καθόλου εικόνα, πόσες γυναίκες πέφτουν θύματα διαδικτυακού εκβιασμού κάθε χρόνο εν Ελλάδι;
Δυστυχώς, συγκεκριμένα δεδομένα δεν υπάρχουν. Τα τελευταία επίσημα στατιστικά δεδομένα για την έμφυλη βία μέσω διαδικτύου, πηγάζουν από την έρευνα της FRA (2014) Violence against women: an EU-wide survey. Η έρευνα αφορούσε γενικώς την βία κατά των γυναικών, αλλά μέρος αυτής αφιερωνόταν και στη διαδικτυακή έμφυλη βία.
Συγκεκριμένα, ως προς το sextortion, δηλαδή τη σeξουαλική εκβίαση, η οποία θα λέγαμε ότι είναι από τις συνηθέστερες μορφές διαδικτυακής εκβίασης σε βάρος των γυναικών και προσλαμβάνει τη μορφή της εκβίασης ενός προσώπου σχετικά με τον ηλεκτρονικό διαμοιρασμό φωτογραφίας ή βίντεο με προσωπικό/σεξουαλικό περιεχόμενο με σκοπό την απόσπαση χρηματικού ποσού από το θύμα δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά.
Ωστόσο, ενώ υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες γυναικών και όχι μόνο φυσικά, οι οποίες εκβιάζονται κατά αυτό τον τρόπο αρά γνωρίζουμε ότι το ζήτημα αυτό υπάρχει έντονα, δεν έχουμε στην διάθεση μας στατιστικά δεδομένα, τα οποία φυσικά είναι απαραίτητα, τόσο για να διαπιστώσουμε το πραγματικό μέγεθος του ζητήματος όσο και για να παρατηρούμε πώς αυτό εξελίσσεται.
Ακούμε διαρκώς για περιπτώσεις όπου ένα βίντεο κάποιας προσωπικής στιγμής ανεβαίνει στο διαδίκτυο, κατεβαίνει μετά από καταγγελία, αλλά δεν μπορεί κανείς να σταματήσει τη διάδοσή του αφού μπορεί να ξανανέβει οποιαδήποτε στιγμή από κάποιον άλλον. Ισχύει;
Ισχύει. Και είναι κοινή λογική. Όχι ότι δεν μπορεί κανείς να σταματήσει τη διάδοσή του, αλλά ότι το έργο αυτό δεν είναι εύκολο. Στο διαδίκτυο έχουν πρόσβαση εκατομμύρια ανθρώπων, οι οποίοι ανά πάσα στιγμή μπορούν πρακτικά να αποθηκεύσουν το περιεχόμενο που εντοπίζουν στον κυβερνοχώρο και να το διαθέτουν ξανά. Αυτό σημαίνει πώς αμέσως μόλις αντιληφθώ ότι περιεχόμενο που με αφορά έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο, ενημερώνω τις αρχές για να προλάβω τυχόν διάδοσή του. Στην περίπτωση που διαδοθεί από άλλο πρόσωπο ενημερώνω εκ νέου τις αρχές για να κινηθούν οι σχετικές διαδικασίες.
Σε post μας στο Instagram, μια αναγνώστρια ήθελε να ρωτήσει το εξής: "Πού ξεκινά η παρενόχληση; Συνήθως σου λένε διάφορα, και μετά παρεξηγούνται που τους κόβεις τη φόρα".
Η παρενόχληση ξεκινάει εκεί όπου τελειώνει η δική σου συναίνεση, γιατί αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για συμπεριφορά ανεπιθύμητη για σένα και σε προσβάλλει. Βεβαίως για να έχουμε σeξουαλική παρενόχληση θα πρέπει οι δηλώσεις ή χειρονομίες του ατόμου που μας απευθύνεται να έχουν σεξουαλικό χαρακτήρα.
Συνεπώς ας κρατήσουμε ότι το φλερτ είναι κάτι στο οποίο συμμετέχουν και οι δύο και προφανώς θα τους κόψεις την φορά εάν δεν επιθυμείς να συμμετέχεις.
Ακολουθήστε το Pink.gr στο 
Ακολουθήστε το Pink.gr και στο Instagram
