Σήμερα το ημερολόγιο γράφει 25 Νοεμβρίου, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Μέχρι σήμερα μετράμε 13 γυναικοκτονίες, μόνο για το 2021. Πέρυσι ο ίδιος αριθμός ανερχόταν στις 12, ενώ την τελευταία εξαετία 118 γυναίκες έχουν δολοφονηθεί. Ακόμα πιο θλιβερός είναι ο αριθμός των κακοποιημένων γυναικών. Τα περιστατικά τόσο της έμφυλης όσο και της ενδοοικογενειακής βίας καταγράφουν δραματική άνοδο.
Είναι η πανδημία; Είναι το κίνημα #metoo που έχει δώσει το έναυσμα στις γυναίκες να σπάσουν τη σιωπή τους και να απομακρυνθούν από κακοποιητικά περιβάλλοντα; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η σημερινή ημέρα αξίζει μια ιδιαίτερη τιμή για όλες όσες είναι survivors, αλλά και για τις 118.
Ευτυχώς όλο και περισσότερες οργανώσεις και ΜΚΟ αναλαμβάνουν δράση υπερ το γυναικών, ώστε να δώσουν δύναμη στις γυναίκες-θύματα να καταγγείλουν και να απομακρυνθούν από τους κακοποιητικούς συζύγους, φίλους, πατεράδες και εργοδότες.
Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Κακοποιημένων Γυναικών Βέροιας έχει κάνει εξέχουσα δουλειά στο συγκεκριμένο τομέα. Η Νατσιοπούλου Χαρούλα, κοινωνική λειτουργός, η Λυμούση Σταυρούλα, νομική σύμβουλος και η Έφη Τσαπαροπούλου, ψυχολόγος, μας μιλούν για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την ψυχολογία των θυμάτων, τις μορφές τις βίας αλλά και τις νομικές διεξόδους των γυναικών.
Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Κακοποιημένων Γυναικών Βέροιας ιδρύθηκε το 2013. Από τότε πόσες γυναίκες έχουν ζητήσει υποστήριξη; Έχουν αυξηθεί τα ποσοστά μετά τις γυναικοκτονίες;
Από τον Οκτώβριο του 2013 και μέχρι το φετινό Οκτώβρη, το Κέντρο μας μετρά 660 περιστατικά βίας κατά γυναικών. Το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό καταγράφεται από γυναίκες που δεν είχαν να διαχειριστούν θέματα κακοποίησης, αλλά ζήτησαν στήριξη ως άνεργες, μονογονείς, ΑΜΕΑ, πρόσφυγες ή μετανάστριες.
Η έκθεση που έχουν λάβει τα περιστατικά γυναικοκτονιών στην Ελλάδα, δεν ξέρω αν αύξησαν τα περιστατικά των γυναικών που ήρθαν στο Κέντρο μας, αλλά σίγουρα προβλημάτισαν τις γυναίκες και τις έκαναν να σκεφτούν πολύ περισσότερο και να εκτιμήσουν την επικινδυνότητα στις σχέσεις τους.
Επίσης, σημαντική αφορμή για την αναζήτηση βοήθειας προήλθε και από το κίνημα #metoo όπου αυτή η δημόσια αναφορά σε περιστατικά κακοποίησης και σeξουαλικής παρενόχλησης μπορούμε να πούμε ότι λειτούργησε ενισχυτικά για την έκφραση των γυναικών – θυμάτων και την αναζήτηση βοήθειας.
Νατσιοπούλου Χαρούλα, κοινωνική λειτουργός
Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
- 1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σeξουαλική βία από τον σύντροφό της.
- 1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού
- 40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σeξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας
- 500.000 με 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σeξουαλική εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.
Με χτύπησε… Και τώρα τι; Τι πρέπει να κάνω; Που να απευθυνθώ; Θα με βοηθήσει η αστυνομία ή θα επιστρέψω εν τέλει στον σπίτι με τον κακοποιητή μου;
Είναι σημαντικό να ξέρεις ότι η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα έγκλημα που διώκεται αυτεπαγγέλτως και η άσκηση κάθε είδους βίας (σωματικής, ψυχολογικής, σeξουαλικής), διώκεται από τον νόμο.
Κάλεσε το 100. Αν δεν μπορείς να μιλήσεις, μπορείς να στείλεις γραπτό μήνυμα στο 100 με το Ονοματεπώνυμό σου, τη διεύθυνσή σου και το είδος της επείγουσας ανάγκης (πχ. Δέχομαι βία από τον σύντροφό μου) ή ζήτα από κάποιον άλλον να ειδοποιήσει την αστυνομία για εσένα.
Εσύ μπορείς να καταγγείλεις το περιστατικό και να υποβάλλεις μήνυση στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα ή στην εισαγγελία χωρίς να χρειάζεται να προσκομίσεις παράβολο. Οι αστυνομικές αρχές υποχρεούνται να ενημερώσουν τον/την εισαγγελέα και να ερευνήσουν την καταγγελία σου. Αν μάλιστα η σωματική βλάβη ή η απειλή ή η παράνομη βία έχει τελεστή στα όρια του αυτοφώρου, οι αρχές είναι υποχρεωμένες να συλλάβουν τον δράστη και να τον οδηγήσουν στον/στην εισαγγελέα.
Αν έχεις τραύματα αναζήτησε ιατρική περίθαλψη στο νοσοκομείο και ζήτησε να εξεταστείς από ιατροδικαστή. Είναι σημαντικό να έχεις αντίγραφο των ιατρικών γνωματεύσεων και της ιατροδικαστικής έκθεσης, αλλά και φωτογραφίες.
Εάν νιώθεις ότι κινδυνεύεις μπορείς να υποβάλλεις αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο αρμόδιο Πρωτοδικείο και να ζητήσεις να απαγορεύεται να προσεγγίζει ο δράστης την οικεία σου, τον χώρο εργασίας σου, τα σχολεία των παιδιών σου, τις οικίες κοντινών σου προσώπων, αλλά και να ρυθμιστεί το ζήτημα της επιμέλειας και της διατροφής των παιδιών.
Για δωρεάν κοινωνική, ψυχολογική και νομική στήριξη από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, αλλά και φιλοξενία σε ξενώνα κάλεσε την 24ωρη γραμμή SOS 15900 ή επικοινώνησε μέσω mail στο: [email protected], ώστε να σε βοηθήσουν να βρεις τα κατά τόπου αρμόδιο συμβουλευτικό κέντρο.
Ποιοι ακριβώς φορείς μπορούν να με βοηθήσουν πρακτικά να ξεφύγω; Μεριμνά ειδικά η πολιτεία για τέτοιες περιπτώσεις;
Στη χώρα μας λειτουργεί το Πανελλήνιο δίκτυο δομών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, της γενικής γραμματείας δημογραφικής πολιτικής και ισότητας των φύλων, το οποίο περιλαμβάνει 42 συμβουλευτικά κέντρα, 200 ξενώνες φιλοξενίας γυναικών - θυμάτων βίας και την 24ωρη τηλεφωνική γραμμή SOS 15900.
Οι δομές στελεχώνονται από εξειδικευμένους σε θέματα βίας κοινωνικούς επιστήμονες, ψυχολόγους και νομικούς συμβούλους. Έχουν δηλαδή τη δυνατότητα να σου παρέχουν κοινωνική, ψυχολογική, νομική και εργασιακή συμβουλευτική, η οποία καλύπτεται από το απόρρητο, ώστε να ξεφύγεις από την κακοποιητική σχέση εφ’ όσον το επιθυμείς.
Σεβόμαστε την ατομική σου βούληση και τις επιλογές σου. Μπορείς να καλέσεις τη γραμμή 15900 για να ενημερωθείς για τη λειτουργία των δομών περαιτέρω.
Εκτός από την πολιτεία που μεριμνά ειδικά για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, υπάρχουν πολλές ΜΚΟ και σύλλογοι, οι οποίοι αναπτύσσουν πολύπλευρη δράση με στόχο τη στήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών. Το συμβουλευτικό Κέντρο Βέροιας συνεργάζεται στενά με ΜΚΟ και συλλόγους υποστήριξης των γυναικών, υλοποιώντας δράσεις με γνώμονα την κατοχύρωση της ισότητας των φύλων και την πρόληψη της έμφυλης βίας.
Λυμούση Σταυρούλα, νομική σύμβουλος
Ας μιλήσουμε για την οικονομική βία και για άλλες λιγότερες «δημοφιλείς» μορφές βίας.
Οι περισσότεροι από εμάς όταν ακούν την λέξη βία στο μυαλό τους έρχεται η πιο χιλιοακουσμένη, αυτή της σωματικής. Εκεί βρίσκεται η παγίδα. Όμως υπάρχουν πολλές ακόμη μορφές βίας που αγνοούμε. Στην ενδοοικογενειακή βία, δηλαδή τη βία μέσα στην οικογένεια συμπεριλαμβάνετονται:
Η σωματική, η σeξουαλική, η οικονομική, η ψυχολογική, η συναισθηματική και η λεκτική βία
Υπάρχουν όμως και άλλες μορφές έξω από το πλαίσιο της οικογένειας, όπως είναι το stalking ή το cyberstalking, δηλαδή η ενοχλητική και εξακολουθητική παρακολούθηση, ο βιασμός, ο ακρωτηριασμός γενετικών οργάνων, οι εξαναγκαστικοί γάμοι, το trafficking (σωματεμπορία) και η σeξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας.
Ας αναλύσουμε μια από τις πιο αθέατες πλευρές, την οικονομική βία η οποία μπορεί να εκδηλωθεί με δύο τρόπους. Στην πρώτη περίπτωση η γυναίκα εργάζεται αλλά ο άντρας της δεσμεύει τον μισθό και δεν της δίνει την ελευθερία του να χειριστεί τα χρήματά της, όπως εκείνη επιθυμεί. Η δεύτερη -ακόμα πιο δύσκολη- περίπτωση είναι η γυναίκα να είναι άνεργη και ο άντρας να μην την βοηθάει σε τίποτα οικονομικά μέσα στην οικογένεια.
Έφη Τσαπαροπούλου, ψυχολόγος
Είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση η λύση στο πρόβλημα;
Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση δεν είναι η μόνη λύση για να σταματήσει ο κύκλος κακοποίησης των γυναικών. Σίγουρα είναι πολύ σημαντική η εξωστρέφεια που μπορεί να δείξει το επιστημονικό προσωπικό, που εργάζεται στο δίκτυό μας, αλλά δεν είναι αρκετή.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗΜια ψυχολόγος μας εξηγεί όλα όσα συμβαίνουν σε μια κακοποιητική σχέσηΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΝΟE 25, 2021Γίνονται πάρα πολλές δράσεις, οι οποίες έχουν στόχο την πρόληψη, την ενημέρωση, την ενδυνάμωση, την πρωτοβουλία και την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Τέτοιες δράσεις είναι οι ομιλίες σε συλλόγους, σε φορείς όπως η αστυνομία, τα νοσοκομεία, δελτία τύπου σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνεντεύξεις, συμμετοχή σε συνέδρια και ημερίδες, καθώς φυσικά και συνεργασίες μας με ΔΙΠΕΘΕ, όπου ανεβαίνουν παραστάσεις για ευαισθητοποίηση του κοινού.
Μία από τις πιο σημαντικές δράσεις που έχει κάνει το Κέντρο μας και υλοποιεί ακόμα και τώρα είναι η ένταξη βιωματικών δράσεων σε σχολεία με θέματα την έμφυλη και την ενδοοικογενειακή βία, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δευτεροβάθμια.
Οι δράσεις δικτύωσης και ευαισθητοποίησης βοηθούν σίγουρα τη γυναίκα να έρθει σε εμάς, να ζητήσει υποστήριξη, βοήθεια και να σπάσει τη σιωπή.
Δεν φτάνει όμως μόνο η δική μας η προσπάθεια, χρειάζεται η προσπάθεια όλων, της πολιτείας, των υπολοίπων φορέων και των ΜΜΕ.
Η βία είναι πολυδιάστατο φαινόμενο και πρέπει να αποδομηθούν τα στερεότυπα, οι πατριαρχικές αντιλήψεις, ώστε οι γυναίκες να μπορούν να ξεφύγουν από τα κακοποιητικά περιβάλλοντα και να σπάνε τη σιωπή τους.
Έφη Τσαπαροπούλου, ψυχολόγος
Ακολουθήστε το Pink.gr στο 
Ακολουθήστε το Pink.gr και στο Instagram
