Η Σοφία Πασαλή ξεκίνησε την επαγγελματική της πορεία από τη Θεσσαλονίκη, δουλεύοντας σαν ραδιοφωνική και μουσική παραγωγός, ενώ παράλληλα σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και έκανε μεταπτυχιακό πάνω στις Δημόσιες Σχέσεις και την Επικοινωνία. Κάπως έτσι, αφού τελείωσε με τις σπουδές της, αποφάσισε να κυνηγήσει την καριέρα της στην Αθήνα.
Εκεί, δούλεψε σε διάφορα μέσα και διαφημιστικές εταιρείες, μέχρι που η πανδημία την έκανε να πάρει την μεγάλη απόφαση και να επιστρέψει στην πόλη της, με σκοπό να δημιουργήσει την δική της εταιρεία ρούχων. Το Minimal Twist, όπως ονομάζεται το brand της Σοφίας, είναι γεμάτο κομμάτια για όλες τις απαιτήσεις της ημέρας και όλα τα γούστα. Η συλλογή περιλαμβάνει ρούχα τα οποία είναι πιο καθημερινά, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της καθημερινότητας της σύγχρονης γυναίκας, αλλά και πιο premium για αξέχαστες εμφανίσεις και πιο εξεζητημένες περιστάσεις. Τα ρούχα είναι όλα κατασκευασμένα στην Ελλάδα και τα σχέδια και την παραγωγή τους επιμελείται η ίδια η Σοφία.
Πώς είναι όμως για μια νεαρή γυναίκα με μια ήδη στρωμένη καριέρα, να αφήνει πίσω της την ζωή στην πρωτεύουσα και να στήνει την δική της επιχειρήση από το μηδέν;
Τι ήταν αυτό που σε έκανε να αποφασίσεις να ανοίξεις την δική σου επιχείρηση;
Το κίνητρο μου ήταν κυρίως η αγάπη μου για τα ρούχα. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είχα εμμονή με τα ρούχα. Ήθελα να επιμελούμαι το στυλ της μαμάς μου, της θείας μου , μετέπειτα των φίλων μου. Μου άρεσε να επιλέγω ρούχα για αυτές και να τις κάνω να αισθάνονται χαρούμενες, σικάτες, κομψές και γεμάτες αυτοπεποίθηση. Εγώ ή ίδια, επίσης, πέρασα από διάφορες περιόδους πειραματισμού με το ντύσιμό μου, κατά καιρούς υπερβολικές - γελάω πολύ με παλιές φωτογραφίες μου! Αλλά ταυτόχρονα μου θυμίζουν την προσπάθεια μου να καταλάβω τον εαυτό που ήταν πίσω από κάθε εξεζητημένο στυλ. Σταδιακά κατέληξα να εκτιμώ τις απλές και καθαρές γραμμές, αλλά πάντα μια τσαχπινιά, μια ιδιαίτερη πινελιά- και πλέον πιστεύω πολύ σε αυτή τη φιλοσοφία και το πώς μπορεί να αναδείξει την ιδιαίτερη ομορφιά της κάθε γυναίκας
Δουλεύω από τα 18 μου. Έχω εργαστεί ως dj, ραδιοφωνική - μουσική παραγωγός αλλά και digital marketer, event manager και επικοινωνιολόγος σε διάφορες εταιρείες στην Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Κανένα από αυτά δεν είναι ακριβώς "προϋπηρεσία" για αυτό που κάνω τώρα, άλλα όλα μου έδωσαν εφόδια που αξιοποιώ κάθε μέρα.
Photo via Archive/Sofia Pasali
Από τα 20s μου ήθελα να δημιουργήσω κάτι δικό μου, συνεχώς όμως το ανέβαλλα είτε από φόβο, είτε από έλλειψη εμπειρίας. Έτσι λοιπόν, τελειώνοντας το μεταπτυχιακό μου επάνω στις Δημόσιες Σχέσεις και την Επικοινωνία, ήθελα να «δοκιμαστώ» στην εργασιακή πίεση της Αθήνας έχοντας στόχο την καριέρα μου.
Ατελείωτες ώρες δουλειάς χωρίς προσωπική ζωή και μακριά από την πόλη μου και τους δικούς μου ανθρώπους. Η πανδημία ήταν η αφορμή για να επαναπροσδιορίσω τους στόχους και την ποιότητα της ζωής μου. Στα 30s μου πλέον, αισθάνθηκα απόλυτα έτοιμη να επωμισθώ ό,τι και αν σήμαινε αυτό, τη έναρξη μίας δικής μου επιχείρησης. Έτσι επέστρεψα στη Θεσσαλονίκη και «γεννήθηκε» τον Ιούλιο του 2021 το Minimal Twist και το όνειρό μου ξεκίνησε!
Πώς είναι μια τυπική ημέρα στην δουλειά για εσένα;
Καλώς ή κακώς δεν υπάρχει «τυπική μέρα». Το ιδιαίτερο με τις μικρές επιχειρήσεις είναι ότι πρέπει να ασχολείσαι με όλες, αλλά όλες, τις πτυχές της δουλειάς - από τις πιο δημιουργικές μέχρι και τα πιο οργανωτικά και διαδικαστικά θέματα. Έτσι, μπορεί να περάσω μια ολόκληρη μέρα με κοστολογήσεις και λογιστικά, την επόμενη σχεδιάζοντας νέα κομμάτια και μια άλλη οδηγώντας από αποθήκες υφασμάτων στα εργαστήρια των συνεργατών μου και πάνω κάτω σε όλη την πόλη.
Αν υπάρχει κάτι κάπως πιο τυπικό βέβαια, είναι ότι σπάνια περνάω μια μέρα κάνοντας μόνο ένα από τα παραπάνω και τα πολλά άλλα στη λίστα μου. Συνήθως, κάθε μέρα έχει πολλά και πολύ διαφορετικά πράγματα και είναι μια μόνιμη πρόκληση να είμαι όσο πιο αποδοτική μπορώ. Αυτά μπορεί να έχουν να κάνουν με έρευνα και επιλογή ποιοτικών ελληνικών υφασμάτων, τη σχεδίαση και λεπτομερή τελειοποίηση των πατρών, τον ποιοτικό έλεγχο της παραγωγής κωδικών, την οργάνωση φωτογραφήσεων, την εικόνα του brand και την προώθηση στα social media, την επιμέλεια του e-shop (minimaltwist.gr), την προσωπική εξυπηρέτηση πελατών… και σίγουρα διάφορα άλλα που ξεχνάω αυτή τη στιγμή!
"Το ιδιαίτερο με τις μικρές επιχειρήσεις είναι ότι πρέπει να ασχολείσαι με όλες, αλλά όλες, τις πτυχές της δουλειάς"
Ποια είναι τα πράγματα που αγαπάς περισσότερο σε αυτό που κάνεις και εκείνα που θα ήθελες να κάνεις skip αν μπορούσες;
Θα είμαι ειλικρινής: κάποιες μέρες θα ήθελα να κάνω skip στην ανασφάλεια που έχει αυτή η πρώτη περίοδος και να νιώσω σίγουρη για την πορεία της επιχείρησης μου. Αλλά ξέρω - και μου το υπενθυμίζουν και οι δικοί μου άνθρωποι, ευτυχώς - ό,τι αυτή η φάση είναι απαραίτητη και αξίζει τον κόπο και την έλλειψη σιγουριάς, οικονομικής και γενικότερης. Θα ήθελα πολύ επίσης, να μπορούσα να προσθέσω μαγικά λίγες ώρες στη μέρα που να μπορώ να τις αφιερώνω στην οικογένεια, το σύντροφο και τους φίλους μου - ελπίζω αργότερα να φτιάξω μια καλύτερη ισορροπία, αλλά ακόμα είμαστε στο ξεκίνημα.
Άμεση «ανταμοιβή» για αυτές τις θυσίες είναι να βλέπω τα ρούχα μου φορεμένα και να ακούω τις αντιδράσεις των γυναικών που τα δοκιμάζουν, θετικές αλλά και τις (εποικοδομητικά) κριτικές. Ακούγεται κλισέ, αλλά πραγματικά μου δίνει μεγάλη χαρά.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι είμαι γοητευμένη με την όλη διαδικασία, όχι μόνο με το αποτέλεσμα. Εννοώ ότι έχω την ευκαιρία να εμπλακώ με όλη τη "γραμμή παραγωγής" των ρούχων, από το πιο αφηρημένο στάδιο όπου παρακολουθώ τάσεις της μόδας και προσαρμόζω ό,τι ταιριάζει στα σχέδια μου, μέχρι τις λεπτομέρειες των τελικών κομματιών σε πολύ πρακτικό επίπεδο, όπου δοκιμάζω το πως "συμπεριφέρεται" και πόσο αντέχει το ρούχο στην καθημερινή ζωή. Είναι μαγικό να βλέπεις, και να οδηγείς, το ρούχο που έχεις φανταστεί στο χαρτί να γίνεται απτή πραγματικότητα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Επίσης, απολαμβάνω ιδιαίτερα το να σχεδιάζω concept για φωτογραφήσεις και campaigns - μάλλον λόγω επιρροής της προηγούμενης καριέρας! Με ενθαρρύνει να φαντάζομαι πως θα μπορούσα μελλοντικά να εμπλέξω το minimal twist με ιδέες και αξίες που πιστεύω, γύρω από το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και το άνοιγμα των εικόνων και των προτύπων που βλέπουμε στη μόδα, για παράδειγμα. Είναι απαραίτητο να διαθέσω τον απαιτούμενο χρόνο ωρίμανσης στην εταιρεία για τέτοιες ιδέες, για να μην είναι απλά μια επιφανειακή πρόφαση - αλλά τέτοιοι μακροπρόθεσμοι στόχοι με εμπνέουν να συνεχίζω.
Photo via Archive/Sofia Pasali
Τι έχεις να πεις σε όλες τις υπόλοιπες γυναίκες που σκέφτονται να κάνουν την δική τους επιχείρηση;
Να θωρακιστούν με ψυχραιμία, υπομονή και επιμονή και να μην το βάλουν κάτω. Θα υπάρχουν δύσκολες ημέρες - αλλά αυτές είναι που σε κάνουν να ξεχωρίζεις τις καλές. Να θυμούνται ότι στο τέλος της κάθε ημέρας, είσαι μόνη, εσύ και η εταιρεία σου, κανένας δεν θα έρθει να σε σώσει. Όμως, σε κάθε πρόβλημα υπάρχει πάντα λύση! Οι απογοητεύσεις, το κλάμα, το άγχος είναι σίγουρα μέσα στο παιχνίδι. Ωστόσο, εσύ είσαι το boss του εαυτού σου, εσύ πραγματώνεις τα ονειρά σου, αγαπάς αυτό που κάνεις και παλεύεις για αυτό, κάθε μέρα και κάθε ώρα.
Ποιές πιστεύεις ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για μια γυναίκα επιχειρηματία;
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, είναι δυστυχώς ακόμα αλήθεια ότι η χώρας μα δεν διευκολύνει το επιχειρείν σε μικρή-μεσαία κλίμακα, ανεξαρτήτως φύλου. Απαιτεί έτσι και αλλιώς γερό στομάχι.
Υπάρχουν όμως ιδιαίτερες διαστάσεις στη γυναικεία επιχειρηματικότητα πέρα από αυτό, ειδικά στην εποχή των social media. Ο αλληλοσεβασμός μεταξύ των γυναικών και η προώθηση προτύπων έχουν πλέον λάβει άλλη σημασία, κρίνονται σε ένα επίπεδο τοπικό αλλά και παγκόσμιο, και θέλουν ιδιαίτερη προσοχή - ειδικά όταν απευθύνεσαι και σε μικρότερες ηλικίες.
"Θα υπάρχουν δύσκολες ημέρες - αλλά αυτές είναι που σε κάνουν να ξεχωρίζεις τις καλές"
Προσωπικά το νιώθω σαν μια πολύ ενθαρρυντική τάση, βλέπω να υποστηρίζουμε περισσότερο η μία την άλλη και να σπάμε σιγά σιγά στερεότυπα και "παραδόσεις" (με την κακή έννοια) παλαιότερων γενιών, από το body shaming μέχρι τη σιωπή σε ζητήματα παρενόχλησης και κακοποίησης, σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Σίγουρα δεν είναι όλα τέλεια αλλά ο ρόλος της γυναίκας - επιχειρηματία εξελίσσεται και βρίσκει τρόπους να αντιτίθεται σε παλαιά κωλύματα και «boys’ clubs». Όχι μόνο δεν έχουμε να ζηλέψουμε κάτι από το αντίστοιχο πρότυπο του άνδρα επιχειρηματία, όχι μόνο νιώθουμε μεγαλύτερη σιγουριά όταν απαιτούμε ισότιμη αντιμετώπιση, αλλά βρίσκουμε και τρόπους να μετατρέψουμε παλιά εμπόδια σε βάσεις αλληλεγγύης.
Θεωρείς ότι αν ήσουν άντρας, θα είχες αντιμετωπίσει διαφορετικά κάποια πράγματα πάνω στα επαγγελματικά, σε σχέση με τώρα;
Δύσκολη ερώτηση. Προφανώς η ταυτότητα και η εμπειρία μου ως γυναίκα στην Ελλάδα αυτήν τη συγκεκριμένη στιγμή, επηρεάζει ό,τι κάνω επαγγελματικά σε ένα βαθμό. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου έχω υποψιαστεί (ή και ξεκάθαρα καταλάβει) ότι αν ήμουν άνδρας θα είχα διαφορετική - πιο ευνοϊκή- αντιμετώπιση από πιθανούς συνεργάτες, τόσο σε αυτή τη δουλειά όσο και σε προηγούμενες. Ιδιαίτερα σε μικρότερη ηλικία. Σε τελική ανάλυση όμως, πιστεύω ότι είναι και στο χέρι μας να επιλέξουμε αν θα εξετάσουμε τις επαγγελματικές προκλήσεις βάσει φύλου και προσπαθώ να κινούμαι με βάση αυτό.
Δεν εννοώ ότι δεν υπάρχουν ριζωμένες ανισότητες - σαφώς και υπάρχουν, το ξέρουμε όλες. Προσπαθώ όμως να εστιάζω στους αγώνες που γίνονται για τη βελτίωση αυτής της άνισης κατάστασης και στα θετικά αποτελέσματα που τέτοιοι αγώνες έχουν ήδη καταφέρει. Με βοηθάει περισσότερο, προσωπικά, να πατάω σε αυτές τις νίκες και να κινούμαι σαν να είναι δεδομένο ότι αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλο σαν ανθρώπους ανεξαρτήτως προσδιορισμού φύλου. Συχνά απογοητεύομαι, αλλά επίσης αρκετά συχνά γνωρίζω ανθρώπους που είναι της ίδιας λογικής - και έτσι χτίζω ένα δίκτυο υποστήριξης.
Υπήρχαν πράγματα που σε τρόμαζαν στην αρχή αυτού του επαγγελματικού σου βήματος; Αν ναι, ποια ήταν αυτά και πως σου φαίνονται πλέον;
Και βέβαια υπήρχαν - αν μπορώ κάπως να τα συνοψίσω, θα έλεγα ότι με τρόμαζε το πόσα πράγματα δεν ήξερα και θα έπρεπε γρήγορα να μάθω. Ως επικοινωνιολόγος, είχα μια εικόνα για τις δυσκολίες του να ξεκινάς κάτι δικό σου, αλλά προφανώς είναι άλλο πράγμα να σχεδιάζεις μια στρατηγική για άλλον και άλλο να στήνεις το δικό σου brand. Με τρόμαζε - και ακόμα, καμιά φορά, με τρομάζει, παρόλο που εξίσου με ενδυναμώνει - η αίσθηση ότι τώρα στο τέλος της μέρας είμαι εγώ υπεύθυνη για όλα.
Αν μη τι άλλω, η προηγούμενη εργασιακή εμπειρία μου με είχε ήδη κάνει ανθεκτική στην πίεση και τα ατέλειωτα ωράρια. Ταυτόχρονα, έχοντας περάσει από πολλά και διαφορετικά πόστα, είχα αναπτύξει την εμπιστοσύνη στον εαυτό μου ότι μπορώ να ανταπεξέλθω σε καινούργιες προκλήσεις. Ποντάροντας σε αυτά αποφάσισα εξάλλου να κάνω το βήμα.
Αφού όμως έκανα το άλμα και βούτηξα, είδα επίσης ότι με ψυχραιμία και λογική όλα λύνονται. Θέλοντας και μη αντιμετωπίζεις τα προβλήματα ένα ένα τη φορά, ενώ με ένα πιο όμορφο τρόπο οι χαρές και οι απολαβές μαζεύονται! Κάθε τόσο φροντίζω να παίρνω μια ανάσα, να κοιτάω γύρω μου και να χαίρομαι το ότι προσπαθώ να κάνω ένα όνειρο πραγματικότητα.