Ο πλαστικός χειρουργός Νικόλαος Μπέσκος από τη Θεσσαλονίκη, γράφει ένα αναλυτικό άρθρο γύρω από τον καρκίνο του μαστού, μια από τις πιο συχνές αιτίες θανάτου γυναικών ανά τον κόσμο. Παρακάτω, θα διαβάσεις όλα όσα αφορούν την εν λόγω ασθένεια, τις αιτίες που την προκαλούν, τον τρόπο θεραπείας της, αλλά και το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η πρόληψη, προκειμένου να παραμένεις υγιής.
Ο μήνας Οκτώβριος είναι συμβολικά αφιερωμένος στην ενημέρωση για τον καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται από τα κύτταρα του αδένα του μαστού.
Είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου στη γυναίκα και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου στον γυναικείο πληθυσμό. Αφορά και τα δύο φύλλα, κυρίως όμως τις γυναίκες, όπου μια 1 στις 8 περίπου γυναίκες στο δυτικό κόσμο θα εμφανίσει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Στα 100 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού το 1 αφορά τον άνδρα.
Η συχνότητα εμφάνισης έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αυτό οφείλεται κυρίως στον τρόπο ζωής και το περιβάλλον, όπως και στις πρώιμες δυνατότητες ανίχνευσης. Αντίθετα η θνητότητα σε σχέση με προηγούμενα έτη έχει μειωθεί και σε αυτό συμβάλλουν οι νέες θεραπείες και η πρώιμη διάγνωση.
Στην Ελλάδα το 2020 διαγνώστηκαν περίπου 7500 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Τα οιστρογόνα και η ανάπτυξη του μαστού στις γυναίκες προωθούν περισσότερο την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού, σε σχέση με τους άνδρες.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι οι εξής:
- θηλυκό γένος
- μεγάλη ηλικία
- πρώιμη εμμηναρχή
- καθυστερημένη εμμηνόπαυση
- ατεκνία ή γέννηση του πρώτου παιδιού μετά τα 30 έτη
- ορμονική θεραπεία υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση
- οικογενειακό ιστορικό
- προηγούμενος καρκίνος του μαστού
- κληρονομικότητα ,γονίδια BRCA
- παχυσαρκία
- κατανάλωση αλκοόλ
Πως μπορούμε να τον ανιχνεύσουμε;
Ο καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται συνήθως χωρίς συμπτώματα ή πόνο.
Η τακτική αυτοψηλάφηση, το υπερηχογράφημα μαστών και η τακτική μαστογραφία βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωσή του. Εξογκώματα στο μαστό ή σκληρίες στο μαστό, αλλαγές στο δέρμα ή τη θηλή, εκκρίσεις από τη θηλή, ευαισθησία ή πόνος στη θηλή, εισολκή του δέρματος ή τη θηλής, είναι σημάδια τα οποία θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω.
Η ετήσια μαστογραφία και το υπερηχογράφημα μαστών, με ταυτόχρονη κλινική εξέταση, αποτελούν τα κύρια διαγνωστικά μέσα πρόληψης ή πρώιμης ανίχνευσης του καρκίνου του μαστού.
Η πρώιμη διάγνωση κατέχει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της θεραπείας και την επιβίωση του ασθενούς.
Ο καρκίνος του μαστού παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια όσον αφορά τα κλινικά χαρακτηριστικά του(μέγεθος, εντόπιση) όσο και τα μικροσκοπικά του, που καθορίζουν την θεραπεία και την πρόγνωση.
Τελευταία οι μοριακοί δείκτες είναι εκείνοι που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία για την πρόγνωση και την επιλογή της θεραπείας.
Σήμερα η βασική προσέγγιση είναι η διατήρηση του μαστού όπου είναι εφικτό. Η ολική μαστεκτομή και η τμηματεκτομή με μετέπειτα ακτινοβολία έχουν τα ίδια αποτελέσματα ως προς την επιβίωση.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την έγκαιρη διαγνωσή του;
- Η συστηματική ψηλάφιση των μαστών κάθε μήνα σε σταθερή μέρα του κύκλου είναι απαραίτητη.
- Η τακτική κλινική εξέταση από ειδικό.
- Υπερηχογράφημα μαστών κάθε χρόνο ή ανάλογα.
- Η ετήσια μαστογραφία μετά τα 40 έτη ή και νωρίτερα αν υπάρχει λόγος.Τα παραπάνω συμβάλλουν στην πρώιμη διάγνωση και στην μακροχρόνια επιβίωση.
Η πλαστική χειρουργική σήμερα μπορεί να δώσει λύση στην αποκατάσταση του μαστού έπειτα από μαστεκτομή ή τμηματεκτομή. Αυτό μπορεί να γίνει άμεσα εφόσον εξαιρεθεί ο όγκος,είτε στο ίδιο χειρουργείο με την χρήση κρημνών ή ενθεμάτων σιλικόνης ή σε δεύτερο χρόνο αφού ολοκληρωθούν οι ακτινοβολίες ή οι χημειοθεραπείες.
Εκεί υπάρχει η δυνατότητα χρήσης διατητήρων ιστών, με αργότερη χρήση κρημνών και ενθέματων σιλικόνης. Για αισθητικούς λόγους πάντοτε προσεγγίζουμε και τον άλλο(υγιή) μαστό έτσι ώστε να υπάρχει ομοιομορφία και συμμετρία. Κάποιες φορές πάλι χρειάζονται δύο ή περισσότερα χειρουργεία για την πλήρη αποκατάσταση του μαστού και της θηλής.
Η μαστεκτομή αποτελεί ένα είδος ακρωτηριασμού για την γυναίκα. Ο σκοπός της αποκατάστασης είναι να δημιουργήσουμε ένα μαστό με όγκο, σχήμα και ανάλογο περίγραμμα που να ταιριάζει αρμονικά στο υπόλοιπο σώμα.
Photo via personal archive/Nikolaos Beskos