Είτε μιλάμε για τη δολοφονία της Καρολάιν, είτε για το βiασμό και τη γυναικοκτονiα της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο.
Σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα αξιόπιστα στοιχεία για τη έμφυλη βiα είναι σπάνια. Ξέρουμε κάποια στοιχεία, όμως σίγουρα το θέμα χρειάζεται πιο διεξοδική μελέτη. Στην Ελλάδα δεν έχουμε επίσημες στατιστικές για τις γυναικοκτονίες, αφού οι δολοφονiες των γυναικών λόγω του φύλου τους, δεν καταγράφονται ως τέτοιες. Το 2020 καταγράφηκαν 9 γυναικοκτονίες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, γυναικοκτονiα διαπράττει σύντροφος, πρώην σύντροφος ή πατέρας.
Τι είναι γυναικοκτονiα; Ας ξαναδούμε προσεκτικά τον ορισμό. Γιατί άραγε να θέλουμε συγκεκριμένο ορισμό και να μην λέμε απλώς, ανθρωποκτονiα; Γιατί όταν ορίζεις σωστά ένα πρόβλημα και το διαχωρίζεις από το γενικότερο πλαίσιο, βοηθάει να δεις το πρόβλημα πιο καθαρά και όταν μπορέσεις να το δεις πιο καθαρά, μόνο τότε μπορείς να πάρεις τα σωστά μέτρα για να αντιμετωπιστεί.
Το βίντεο των οργανώσεων Το Μωβ, Γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας, Nimertis Action Art, Θεατρική Ομάδα Ανδρομέδα, FemArtAct.
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτύτο για την Ισότητα των φύλων δίνει τον ορισμό ξεκάθαρα
Γυναικοκτονiα είναι η δολοφονiα γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους. Ο όρος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη δολοφονiα γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από ερωτικό σύντροφο, τον βασανισμό και τη δολοφονiα γυναίκας ως αποτέλεσμα μισογυνισμού, τη δολοφονiα γυναικών και κοριτσιών ως «εγκλήματα για λόγους τιμής» και λοιπές μορφές δολοφονiας, τη στοχευμένη δολοφονiα γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων, και περιπτώσεις γυναικοκτονiας οι οποίες συνδέονται με συμμορίες, το οργανωμένο έγκλημα, εμπόρους ναρκωτικών και την εμπορία γυναικών και κοριτσιών.
Γιατί άραγε να θέλουμε συγκεκριμένο ορισμό και να μην λέμε απλώς, ανθρωποκτονία; Γιατί όταν ορίζεις σωστά ένα πρόβλημα και το διαχωρίζεις από το γενικότερο πλαίσιο, βοηθάει να δεις το πρόβλημα πιο καθαρά.
Ο όρος «femicidio» (από το αγγλικό «femicide», ήτοι γυναικοκτονiα) χρησιμοποιείται εκτενώς στη Λατινική Αμερική ως χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της ανησυχητικής κλιμάκωσης των πολύ βίαιων δολοφονιών γυναικών και κοριτσιών.
Εισήχθη παράλληλα η λέξη «feminicidio» προκειμένου να αποτυπωθεί το στοιχείο της ατιμωρησίας και της θεσμικής βίας λόγω έλλειψης λογοδοσίας και επαρκούς ανταπόκρισης από την πλευρά του κράτους, όταν διαπράττονται τέτοιες δολοφονίες.
Ο όρος γυναικοκτονία είναι ένας όρος πολύ συγκεκριμένος. Δεν αναιρεί, ούτε αντιτίθεται στον όρο ανθρωποκτονία. Στο βαθμό, λοιπόν, που προσλαμβάνεται ως νεολογισμός, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι νεολογισμοί δεν γεννιούνται από σύμπτωση. Προκύπτουν ως επιτακτική ανάγκη, βρίσκονται σε άρρηκτη σύνδεση με τον κοινωνικό παλμό, τον οποίο αφουγκράζονται, ορθώνονται για να δώσουν σχήμα, όνομα και ουσία σε κάτι που αποκτά αρτιότερη δομή και χαρακτηριστικά, ανασυνθέτοντας εν πολλοίς τις προϋπάρχουσες έννοιες
(Φωτεινή Κούβελα, Γενική Γραμματέα Ισότητας των Φύλων στο Diotima.org.gr)
Τα επικοινωνιακά αγκάθια της γυναικοκτονiας είναι αυτά:
Συχνά τα εγκλήματα αυτά συνδυάζονται με αναφορές στη ζήλια του θύτη ή τη χρήση ναpκωτικών ή αλκοόλ, ώστε άκριτα να δικαιολογήσουν τις ενέργειες του δράστη του eγκλήματος, ή χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως: "έγκλημα πάθους", απεικονίζοντας έτσι τις ανθρωποκτονίες ως "ιστορίες αγάπης" ή "οικογενειακές τραγωδίες". Όμως αυτό είναι μια επιφανειακή κάλυψη της κατάστασης.
Tα δημοσιεύματα που εμφανίζουν μια κοινωνία σοκαρισμένη και μουδιασμένη, αφού ο θύτης εμφανίζεται ως ο φυσιολογικός άνθρωπος που δεν είχε δώσει ποτέ δικαιώματα, και "ήταν η κακιά η ώρα" το οποίο κάνει την πράξη του να αποκτά ένα πιο ελαφρύ χαρακτήρα - χωρίς όμως να υπάρχει λογική σε αυτό το συνειρμό.
Πόσες γυναίκες ακόμα; Πότε θα δημιουργηθεί πλαίσιο προστασίας; Πότε θα υπάρξει ένα οργανωμένη σχετική υπηρεσία σε κάθε δήμο για αυτές τις γυναίκες για να μπορούν να ζητήσουν βοήθεια όταν νιώσουν ότι απειλούνται; Πόσο ακόμα να περιμένουμε;
Βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων συμβαίνουν τα εξής:
- Στην Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονεiται μία γυναίκα
- Στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιεiται μέχρι θανάτοu από το σύζυγο ή σύντροφό της.
- Στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονεiται κάθε τέσσερεις μέρες, περίπου 100 τον χρόνο.
- Στην Γαλλία, μία γυναίκα δολοφονεiται κάθε πέντε μέρες εξαιτίας κακοποiησης στο σπίτι.
- Από αυτές το 1/3 μαχαιρώνεται, το 1/3 φονεύεται με πυροβόλο όπλο, το 20% στραγγαλίζεται και το 10% ξυλοκοπεiται μέχρι θανάτοu.
Γενική Γραμματεία Ισότητας, Γραμμη SOS: 15900 (24ωρη)